काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंक डिजिटल करेन्सी (विद्युतीय मुद्रा) प्रचलनमा ल्याउने तयारीमा जुटेको छ । राष्ट्र बैंकले बिहीबार सेन्ट्रल बैंक डिजिटल करेन्सी (सीबीडीसी)अवधारणा प्रतिवेदन तयार पारेर सार्वजनिक सुझावका लागि सार्वजनिक गरेको हो ।
सार्वजनिक उक्त प्रतिवेदन पछि आउने टिप्पणी तथा सुझावहरू लिएर डिजिटल करेन्सीको लागि राष्ट्र बैंकले अध्ययन अघि बढाउने भएको छ । डिजिटल मुद्रा प्रचलनमा ल्याउनको लागि केही समयअघि राष्ट्र बैंकले अध्ययन समिति बनाएको थियो । उक्त समितिले गरेको अध्ययन अवधारणा प्रतिवेदन राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको छ ।
वित्तीय सुशासन, स्थायीत्व र पहूँच वृद्धिमा जोड दिनुपर्ने, त्यसका लागि राष्ट्र बैंकले सम्भाव्यता अध्ययन, राष्ट्र बैंकको क्षमता वृद्धि गर्नुपर्ने प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
राष्ट्र बैंकले चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिमार्फत डिजिटल करेन्सी प्रचलनमा ल्याउनका लागि अध्ययन गरिने घोषणा गरेको थियो ।
जसअनुसार केन्द्रीय बैंकले डिजिटल करेन्सीको सम्भाव्यता, कानुनी र नियमन प्रक्रियाको अध्ययन गर्न अवधारणा प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेर सार्वजनिक सुझावका लागि राखेको छ ।
राष्ट्र बैंकले अध्ययन गरिसकेपछि पनि डिजिटल करेन्सी सर्वसाधारणको प्रयोगमा आउन अझै २/३ वर्ष लाग्ने राष्ट्र बैंकका अधिकारीहरू बताउँछन् । पछिल्लो समय क्रिप्टोकरेन्सीको कारोबार बढ्दै गइरहेको अवस्थामा विभिन्न देशका केन्द्रीय बैंकहरूलाई डिजिटल करेन्सी प्रयोगमा ल्याउनुपर्ने दबाबका साथै चुनौती थपिएको छ ।
यद्यपि, क्रिप्टोकरेन्सी ब्ल्याकचेन प्रविधिबाट सञ्चालनमा आएको भर्चुअल करेन्सी हो । जसको कारोबार नेपालको कानुन अनुसार गैरकानुनी हो । यसलाई नियमन गर्ने कुनै पनि संयन्त्र छैन् । तर, केन्द्रीय बैंकले जारी गर्ने डिजिटल करेन्सी भने उसको नियमनमा रहन्छ । हाल संसारका एकदर्जन देशहरूले यस्तो करेन्सी प्रयोगमा ल्याइसकेका छन् ।
जसले आर्थिक कारोबारलाई क्यास लेस बनाएको छ । भारतीय रिजर्भ बैंकले पनि गत आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिमार्फत डिजिटल करेन्सी कारोबारमा ल्याइसक्ने घोषणा गरेको छ । जसको तयारीका त्यहाँको रिजर्भ बैंक जुटेको छ ।
सन् २०२० मा विश्वका केन्द्रीय बैंकको छाता संगठन बैंक फर इन्टरनेशनल सेलटमेन्ट्स (बीआईएस)ले केन्द्रीय बैंकहरूलाई डिजिटल करेन्सीको प्रयोग अघि बढाउन सुझाव दिएसँगै संसारभर एकसय बढी देशहरूले अध्ययन गरिरहेका छन् ।