काठमाडौं । नेपालमा विदेशी लगानीका उद्योग खुल्ने क्रम बढेको छ । कोरोना प्रभाव कम हुँदै गएसँगै विदेशी लगानीकर्ताहरुले नेपालको औद्योगिक क्षेत्रमा लगानी बढाृन थालेका हुन् ।
गत वर्षको तुलनामा चालु आर्थिक वर्षको ९ महिना (साउन चैत)मा प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी (एफडीआइ) प्रस्ताव ४९ प्रतिशतले बढेको छ । उद्योग विभागका अनुसार चालु आवको चैतसम्ममा ३७ अर्ब ३६ करोड रुपैयाँ बराबरको वैदेशिक लगानी प्रतिबद्धता आएको छ ।
यो गत वर्षको तुलनामा १२ अर्ब २७ करोड (४८.९० प्रतिशत) धेरै हो । गत वर्षको सोही अवधिमा २५ अर्ब ९ करोड रुपैयाँ बराबरको वैदेशिक लगानी प्रतिबद्धता आएको थियो ।
रकमसँगै चालु आवमा विदेशी लगानीमा स्थपना उद्योगको संख्या पनि बढेको छ । चालु आवको चैतसम्ममा विदेशी लगानीका १५४ वटा उद्योग दर्ता भएका छन् । जबकी गत वर्षको सोही अवधिमा १४२ वटा उद्योग दर्ता भएका थिए ।
पछिल्लो ससम कोरोना प्रभाव कम हुनु, विश्वका अन्य देशका तुलनामा नेपालमा लगानी गर्दा धेरै प्रतिफल पाइने भएपछि विदेशी लगानीकर्ता यहाँ लगानी गर्न आकर्षित भएको विभागका अधिकारीहरु बताउँछन् । यद्यपि, राजनीतिक अस्थिरता र झन्झटिलो कानुनी प्रक्रियाले भने औद्योगिक वातावरण सहज भने छैन ।
पर्यटन र सेवामूलक क्षेत्र रोजाइमा
विदेशी लगानीकर्ताको रोजाइमा सेवामूलक र पर्यटन क्षेत्र रोजाइमा देखिएका छन् । चालु आवमा दर्ता भएका विदशी लगानीका उद्योगमध्ये पर्यटन र सेवा क्षेत्रका सबैभन्दा धेरै छन् ।
चालु आवमा पर्यटन क्षेत्रमा सबैभन्दा धेरै ६२ वटा विदेशी लगानीका उद्योग दर्ता भएका छन् । ती उद्योगहरुमा १० अर्ब ४६ करोड रुपैयाँ लगानी प्रस्ताव आएको विभागले जनाएको छ । उक्त लगानीमा बन्ने पर्यटन उद्योगले ३ हजार ७०८ जनालाई रोजगार दिने जनाइएको छ ।
विदेशीको रोजाइमा पर्यटनपछि सेवामूलक क्षेत्र परेको छ । चैतसम्म यस क्षेत्रमा ५४ नयाँ उद्योग खर्ता भएका छन् । ती उद्योगमा २१ अर्ब ७९ करोड रुपैयाँ लगानी गर्ने प्रतिबद्धता आएको छ । गत वर्षको सोही अवधिमा यस क्षेत्रमा ५ अर्ब ३८ करोड रुपैयाँ लगानी प्रतिबद्धता आएको थियो ।
यस्तै, उत्पादनमूलक क्षेत्रमा विदेशी लगानीका २७ नयाँ दर्ता भएका छन् । ती उद्योगमा ३ अर्ब ९२ करोड रुपैयाँ लगानी गर्ने प्रस्ताव आएको विभागले जनाएको छ । सो उद्योग सञ्चालनमा आए १ हजार ७९४ जनाले रोजगार पाउने अनुमान गरिएको छ ।
यस्तै, आइसीटी (इन्फरमेसन एण्ड कम्यूनीकेस टेक्नोलोजी) क्षेत्रका लागि भने ६ उद्योग सञ्चालनमा आउने भएको छ । उक्त उद्योगका लागि ४७ करोड रुपैयाँ वैदेशिक लगानी प्रतिबद्धता आएको हो ।
यसैगरी, ऊर्जा तर्फ चालु आर्थिक वर्षमा १० करोडको एउटा आयोजनाका लागि मात्र प्रतिबद्धता आएको छ भने कृषिमा ४ वटा उद्योगमा ६० करोड रुपैयाँ लगानी प्रतिबद्धता आएको छ ।